Według prognoz Komitetu Polityki Finansowej Banku Anglii, odsetek gospodarstw domowych mających trudności ze spłatą swoich kredytów hipotecznych może wzrosnąć do poziomu, który ostatnio był zanotowany w czasie kryzysu finansowego w 2008 roku. Wszystko przez ciągły wzrost stóp procentowych oraz kosztów życia. Czyli - nadchodzą ciężkie czasy.
Stagnacja na rynku mieszkaniowym
Oprocentowanie kredytów hipotecznych gwałtownie idzie w górę, co nieuchronnie powoduje, że nowi potencjalni nabywcy domów są z rynku wykluczani. Ci którzy kredyt już mają, muszą się zmierzyć z dużym wzrostem opłat.
Dziś tego mocno nie odczuwamy, bo gospodarka jeszcze się nie dostosowała do rosnących stóp procentowych, ale prognozy na najbliższy rok są alarmujące. Sytuacji nie ma szans poprawić posunięcie rządu Liz Truss w sprawie zniesienia opłaty skarbowej, którą trzeba uiścić przy kupnie nieruchomości. To cięcie podatkowe miało na celu wsparcie rynku mieszkaniowego, jednak w świetle przewidywanego kryzysu tak się na pewno nie stanie. Największy producent domów w UK, Barratt, udostępnił dane z których wynika, że średnia liczba tygodniowych rezerwacji nowych domów przez potencjalnych nabywców już spadła o 1/3 w ciągu tylko 3 miesięcy - od lipca do października.
Sprawę pogorszyło ogłoszenie mini-budżetu, który zakłada dalsze podniesienie stóp procentowych, co oczywiście natychmiast zaowocowało wycofaniem około 1000 ofert hipotecznych i podniesieniem cen kredytów.
Kredyty "buy-to-let" trudniejsze do odnowienia
Sprzedaż domów zwalnia, zatem wzrasta popyt na rynku wynajmu. W wielu miejscach, zwłaszcza w ośrodkach miejskich, już teraz znalezienie mieszkania do wynajęcia jest niezwykle trudne. Im wyższy czynsz, tym więcej zarabiają właściciele mieszkań, jednak szacuje się, że 30% osób, które posiadają pożyczki typu buy-to-let raczej nie będzie w stanie ich odnowić, jako, że wymogiem w tego typu kredytach jest spełnienie tzw. kryteriów przystępności (affordability criteria). Kryteria te oparte są na minimalnym wskaźniku pokrycia odsetek (minimum interest coverage ratio - ICR), a że stopy procentowe rosną - coraz trudniej je spełnić.
Więcej szczegółów można sprawdzić na stronie Królewskiego Instytutu Dyplomowanych Rzeczoznawców (Royal Institution of Chartered Surveyors - RICS) - raport z września 2022.
O ile skoczą stopy procentowe i jak to się odbije na pożyczkobiorcach
Średnia stopa na dwuletnim “fix”, czyli na umowie o stałym oprocentowaniu, ustalanym raz na dwa lata, skoczyła o prawie o jeden punkt procentowy (3.25 - 4.24), w ciągu zaledwie 3 miesięcy (czerwiec - początek września). Oznacza to, że miesięczny koszt kredytu w wysokości 200,000 funtów wzrósł o 165 funtów.
UK Finance, organizacja zrzeszająca firmy branży bankowej i finansowej szacuje, że 1.8 mln umów o stałym oprocentowaniu wygaśnie w 2023 roku i wtedy większość pożyczkobiorców będzie zmuszona do zaciągnięcia kredytu hipotecznego większego aż o cztery punkty procentowe (w sumie 6%). Jeżeli dodać do tego rosnące koszty energii i spadek zarobków - można założyć, że wiele osób zostanie zmuszonych do sprzedaży swoich domów.
Najświeższy raport UK Finance dostępny jest tutaj.
Z kolei według publikacji Resolution Fundation (niezależnego think-tanku zajmującego się między innymi przeprowadzaniem ekonomicznych badań i analiz), do końca 2024 roku, około jedna piąta wszystkich gospodarstw domowych (5.1 mln)- będzie płacić za kredyty hipoteczne o 5,100 funtów rocznie więcej niż dziś. Badania wykazują, że ten wzrost będzie wynikiem nie tylko podwyżki stopy procentowej Bank of England, ale także zmian ogłoszonych w mini-budżecie.
Publikacja Resolution Fundation dostępna jest tutaj.
Oblicz swoją ratę
Nic dziwnego, że wielu z nas obawia się przyszłości - ostatnio jest ona wyjątkowo niepewna. Żeby nieco zredukować ten element niepewności, Mamona udostępnia niniejszym swoim czytelnikom narzędzie, dzięki któremu każdy z Was będzie mógł sprawdzić, o ile wzrosną jego opłaty za kredyt hipoteczny - tabelkę obliczeniową. Wystarczy wpisać wartość starego oprocentowanie, nowego oprocentowania, pozostały termin spłaty oraz pozostałą kwotę spłaty, aby poprzez otrzymany wynik nieco lepiej przygotować się na te nadchodzące zmiany - niestety na gorsze.
Tabelkę obliczeniową znajdziecie pod tym linkiem.
