National Insurance Contributions (NIC) to nominalnie składki na ubezpieczenie społecznie, podobne do składek polskiego ZUS. Ponieważ jednak system opieki zdrowotnej NHS w Wielkiej Brytanii finansowany jest w inny sposób i dostęp do niego nie zależy od opłacania składek, wnoszenie tych opłat ma jedynie wpływ na otrzymanie emerytury i pewnych świadczeń społecznych (np. niektórych form zasiłku macierzyńskiego, czy niektórych rodzajów zasiłków dla bezrobotnych). Z punktu widzenia prowadzenia firmy czy własnego samozatrudnienia, najłatwiej myśleć o tych składkach jako o kolejnej formie opodatkowania.
System (i stawki) NIC jest dość skomplikowany, a wysokość opłat zależy od formy zatrudnienia. Osoby samozatrudnione płacą inaczej niż te na etacie.
NIC dla osób samozatrudnionych
Prawie każda osoba samozatrudniona płaci NIC według poniższych zasad:
- Class 2, jeśli Twoje zyski (2023/24) wynoszą £6,725 lub więcej; oraz
- Class 4, od zysków powyżej £12,570 lub więcej rocznie (2023/24).
Składki Class 2 mają stałą wysokość niezależną od dochodów i w roku podatkowym 2023/24 wynoszą £3,45 tygodniowo, natomiast składki Class 4 są opłacane według stawki 9% od zysków pomiędzy £12,570 a £50,270 i 2% od zysków powyżej £50,270.
Osoby z dochodami poniżej progu NIC decydują się czasem płacić składki dobrowolnie, aby uzyskać uprawnienia do pewnych świadczeń (np. emerytury państwowej). W zależności od swojej sytuacji finansowej i wieku warto to rozważyć.
NIC dla pracowników oraz zatrudnionych na etacie, dyrektorów/właścicieli firm LTD
Może słyszałeś/słyszałaś od znajomych prowadzących własne firmy, że wypłacają oni sobie pensje za stanowiska dyrektorskie oraz że kwoty te są niskie ze względu na brak obowiązku opłacania National Insurance Contribution oraz podatku dochodowego od tych wypłat?
Rzeczywiście można tak robić i nie ma w tym nic nielegalnego. Jak możesz to wykorzystać?
Składki NI za osoby zatrudnione na etacie zawsze są płacone zarówno przez firmę, jak i przez pracowników.
Zatem jeżeli jesteś pracownikiem we własnej firmie, będziesz płacić (powyżej pewnej kwoty) zarówno jako pracownik, jak i pracodawca.
W roku podatkowym 2022/23, a dokładniej już po jego rozpoczęciu, miało miejsce dużo zamieszania w kwestii NIC.
Od kwietnia 2022 r. stawki procentowe składek poszły w górę o 1.25% (oficjalnie po to, żeby wspomóc NHS nadwyrężony COVID-em), a z drugiej strony w lipcu tego samego roku próg, od którego zaczyna się płacić składki, został znacząco podniesiony z kwoty £9,880 do £12,570, zrównując się tym samym z kwotą wolną od podatku.
Mini-budget zniósł kwietniową levy (opłatę wyrównawczą) w wysokości 1.25%. Przestała ona obowiązywać w listopadzie 2022 roku.
Wszystkie te zmiany oznaczają, że w ciągu wspomnianego roku podatkowego obowiązywały zróżnicowane stawki i zasady National Insurance – inne w maju, inne w sierpniu, a jeszcze inne w listopadzie 2022 roku.
Dlaczego zmiany te są ważne dla dyrektorów spółek LTD? Choćby dlatego, że wzrost kwoty wolnej od obciążenia NIC pozwala dyrektorowi od lipca 2022 roku wypłacać sobie nieco wyższą pensję miesięczną. Spójrz niżej.
Chcąc uniknąć opłat NIC, dyrektorzy firm zatrudnieni jako pracownicy dotychczas wypłacali sobie następujące kwoty:
- £9,588 w latach 2021/22 (£799 miesięcznie);
- £9,880 od początku roku podatkowego 2022/23 (£823 miesięcznie);
- £1,047 od lipca 2022 roku.
A zatem w roku 2022/23 dyrektor mógł zarobić £11,908 bez podatku i konieczności płacenia składek National Insurance.
W roku podatkowym 2023/24, aby nie płacić ani podatku, ani składek socjalnych jako dyrektor, możesz wypłacić sobie £12,570.
Stawki NIC – podsumowanie na rok 2023/2024
Pracownik płaci składki nazywające się Class 1.
Firma płaci składki nazywające się Class 1A oraz Class 1B (od otrzymanych benefitów od firmy).
Osoby samozatrudnione płacą składki Class 2 oraz Class 4.
Wpłaty na NIC wraz z wysokością stawek oraz progami podatkowymi zostały zestawione w tabeli poniżej.
W Wielkiej Brytanii osobom zatrudnionych na etacie stawki wynagrodzeń są podawane zwyczajowo brutto i obejmują kwoty przed podatkiem oraz NIC pracownika, ale nie obejmują kwot składek NI przypisanych pracodawcy. Jeżeli zdecydujesz się płacić komuś pensję roczną w wysokości np. £30,000, to Ciebie jako pracodawcę będzie ona kosztowała kilka procent więcej. O ile więcej? To zależy od tego, ilu masz pracowników i ile im płacisz.
Kwota wolna od opłat NIC dla pracodawcy (National Insurance Employment Allowance)
National Insurance Employment Allowance to kwota wolna od składek NIC dla pracodawcy (Class 1A i 1B) w wysokości £5,000 w roku podatkowym 2023/24.
Przykład.
Darek prowadzi sklep zatrudniając kilka ekspedientek. Był zaskoczony, że otrzymał wyższy rachunek za składki NI pracodawcy niż w poprzednich miesiącach. Dlaczego tak się stało? Ponieważ skończyło się jego employment allowance.
W momencie, gdy miesięczne wypłaty jego pracowników wyniosły więcej niż £758, kwota nadwyżki została opodatkowana stawką 13.8%. Oznacza to, że jeśli jego ekspedientka zarabia £1,300, wówczas od £542 (£1,300 - £758) będzie naliczany National Insurance Class 1A (pracodawcy) w wysokości 13.8% (£542 × 13.8% = £74.80).
Gdyby u Darka pracowało 10 ekspedientek i każda zarabiałaby tyle samo, wtedy do urzędu skarbowego musiałby teoretycznie każdego miesiąca wpłacić kwotę £748. Dlaczego teoretycznie? Otóż dlatego, że kwota employment allowance zwalnia go od składek za pierwsze £5,000 w każdym roku podatkowym. Więc w przypadku 10 pracowników zarabiających po £1,300, wolne od składek £5,000 wystarczy mu na 6 miesięcy.
Kwotę wolną od NIC stosuje się wyłącznie do wypłat podlegających tym składkom.
Jeśli Darek zdecydowałby się zatrudniać pracowników na pół etatu, wówczas opłaty NIC byłyby niższe. W przypadku np. 15 ekspedientek, którym płaciłby pensje w wysokości £900 brutto, od każdej musiałby zapłacić kwotę £19.60 [(£900 - £758) × 13.8%]. Przy 15 ekspedientkach kwota zapłaty wyniosłaby więc £294 miesięcznie.
W tym przypadku National Insurance Employment Allowance pokryje cały rok zatrudnienia i firma Darka nie zapłaci żadnych składek.
Składki National Insurance płacone przez pracowników
W powyższej tabeli, w kolumnie Pracownik zamieściłem dwie stawki: 12% oraz 2%.
W przypadku pracowników etatowych otrzymujących miesięczne wynagrodzenie (opłacane przez listę płac payroll) w wysokości nie wyższej niż £1,048, pracownik płaci 0%. Powyżej tej kwoty do kwoty £4,189 stawka wynosi 12%, a powyżej kwoty £4,189 spada do 2%.
Powiedzmy, że managerowi swojego sklepu Darek zapłacił w którymś miesiącu £5,000. Ile wówczas zapłaci pracownik? Można to dość łatwo obliczyć.
£1,048 × 0% = 0
(£4,189 - £1,048) × 12% = £376.92
(£5,000 - £4,189) × 2% = £16.22
W takim miesiącu same składki NI managera wyniosą £393.14, nie licząc podatku dochodowego.
Więcej o składkach i optymalizacji podatkowej przeczytasz w mojej książce "Niskie podatki - legalnie".
Potrzebujesz jednorazowego wsparcia lub profesjonalnej obsługi podatkowej Twojej firmy na stałych zasadach? Zapraszamy do TaxOne - nowoczesna księgowość i doradztwo podatkowe dla wymagających!
