Firma, zarejestrowana jako płatnik VAT, musi wiedzieć, jaką stawkę podatku VAT zastosować na fakturze. Standardowa stawka w Wielkiej Brytanii to 20%, ale istnieją od niej różne wyjątki i zwolnienia, a wśród nich obniżona stawka w wysokości 5% oraz dodatnia stawka 0%.
Kiedy firma nie jest podatnikiem VAT?
Podstawowy wyznacznik to obroty przedsiębiorstwa. Jeżeli rocznie nie przekraczają one kwoty 85,000 funtów, firma nie jest płatnikiem VAT.
Do zupełnie innej kategorii wchodzi sprzedaż, która jest całkowicie wyłączona z zakresu działania podatku VAT. Tę można podzielić z kolei na dwie grupy.
Pierwsza to sprzedaż towarów i usług, które znajdują się całkowicie poza zakresem brytyjskiego systemu VAT (out of scope) i od tych dostaw nie można naliczać ani odzyskiwać podatku VAT. Są to np. towary i usługi kupowane i używane poza UK, opłaty miejskie(jak na przykład opłata za wjazd do Londynu), towary sprzedawane hobbystycznie czy darowizny na cele charytatywne.
Transakcje zwolnione z VAT
Druga grupa to sprzedaż zwolniona z podatku VAT, czyli niepodlegająca temu opodatkowaniu. Istotne jest, aby znać różnicę pomiędzy dostawami zwolnionymi z VAT, a dostawami o zerowej stawce VAT. W przypadku dostaw o zerowej stawce, VAT zapłacony przy zakupie jest zazwyczaj możliwy do odzyskania. Jeżeli natomiast dostawa jest zwolniona z podatku VAT, wówczas nie tylko nie nalicza się VAT-u przy dokonywaniu dostawy, ale nie można również go odzyskać od własnych wydatków. Oznacza to, że jeśli firma sprzedaje wyłącznie towary i usługi zwolnione z podatku VAT, nie może zarejestrować się jako podatnik VAT. Na sprzedaż zwolnioną nie wystawia się faktury VAT.
Co jest zwolnione od podatku VAT?
Na przykład wiele transakcji dotyczących budynków i gruntów. Dobrze jest jednak wiedzieć, że istnieją przepisy umożliwiające zmianę opodatkowania gruntów i budynków niemieszkalnych oraz komercyjnych na opodatkowanie według stawki podstawowej. Należy się jednak dobrze zastanowić, zanim się wniesie o zmianę opodatkowania, ponieważ później można je odwołać tylko w niektórych okolicznościach
Zwolnione od podatku VAT jest większość transakcji ubezpieczeniowych, publiczne usługi pocztowe (Royal Mail), edukacja i szkolenia. Usługi finansowe, takie jak bankowość czy fundusze powiernicze, jest zwolniona z podatku VAT, ale usługi związane z finansami (jak księgowość, windykacja, usługi konsultacyjne etc.) już nie są.
Inne zwolnienia:
- usługi opieki lub leczenia świadczone przez uprawnioną instytucję, taką jak szpital, hospicjum lub dom opieki, a także usługi zdrowotne świadczone przez zarejestrowanych lekarzy, dentystów, optyków, farmaceutów i innych pracowników służby zdrowia;
- złoto inwestycyjne;
- sport w odniesieniu do niektórych usług sportowych i wychowania fizycznego świadczonych przez uprawnione podmioty; wstęp na niektóre zawody sportowe lub rekreacji fizycznej;
- gry hazardowe (z wyjątkami, jak opłaty za wstęp do lokali, w których odbywają się zakłady i gry);
- opłaty za wstęp do kulturalnych instytucji publicznych i innych instytucji kulturalnych, które spełniają określone warunki;
- zbiórki pieniędzy organizowane przez organizacje charytatywne oraz kwalifikowane imprezy organizowane przez organizacje charytatywne.
Zwolnienie częściowe
Jest wiele rodzajów działalności gospodarczej, które są zwolnione z podatku VAT jedynie częściowo. Przedsiębiorstwa te sprzedają towary lub usługi, z których tylko część jest zwolniona z podatku VAT i muszą dokonywać podziału swojej działalności przy użyciu metody częściowego zwolnienia, żeby obliczyć, jaka część podatku naliczonego jest możliwa do odzyskania. Częściowe zwolnienie można obliczać na kilka sposobów. Standardowa metoda polega po prostu na obliczeniach proporcjonalnych, czyli porównaniu wartości sprzedaży zwolnionej i wartości sprzedaży podlegającej opodatkowaniu VAT. Istnieje jednak możliwość uzgodnienia z HMRC metody specjalnej.
Przykład.
Firma ANIA dokonuje zarazem sprzedaży zwolnionej oraz opodatkowanej VAT. Zwykle stosunek sprzedaży zwolnionej do opodatkowanej wynosi odpowiednio 5% do 95%. Ostatni kwartał jednak był inny niż poprzednie: sprzedaż zwolniona wyniosła aż 70%całej sprzedaży. Podatek VAT od kosztów firmy ANIA z tego okresu wynosi 1,700 funtów. Gdyby sprzedaż zwolniona pozostała na poprzednim poziomie, wówczas firma mogłaby odzyskać 1,615 funtów (£1,700 x 95%). Jednak ze względu na duży wzrost sprzedaży zwolnionej firma ANIA może odzyskać tylko 510 funtów (£1,700 x 30%).
Jeżeli przedsiębiorca uważa, że lepszy wynik można osiągnąć przy zastosowaniu metody specjalnej, może jej użyć, gdyż, według HM Revenue & Custom, jest to każda metoda, która daje "uczciwy i rozsądny" wynik.
Wystąpienie niektórych okoliczności może spowodować wyłączenie dostawy z kalkulacji zwolnienia częściowego. Dotyczy to transakcji jednorazowych. Plusem takiego wyłączenia jest zmniejszenie ryzyka wystąpienia straty na skutek zastosowania częściowego zwolnienia. Z drugiej strony działa to na korzyść fiskusa: zapobiega sytuacji, w której firma operująca w swojej działalności w znacznym stopniu zwolnieniem z VAT, otrzymuje zwiększenie kwoty VAT do odzyskania z tytułu ogólnych kosztów, ponieważ sprzedała wartościowy składnik majątku z naliczonym VAT-em.
Wyjątki
Chociaż co do zasady nie można odzyskać podatku VAT w związku z dostawami od niego zwolnionymi, są od tej zasady wyjątki dotyczące dostaw częściowo zwolnionych. Podatek VAT można odzyskać, gdy całkowita wartość naliczenia zwolnionego z podatku:
- jest nie większa niż 625 funtów miesięcznie (1 875 funtów kwartalnie/ 7 500 funtów rocznie); oraz
- stanowi nie więcej niż połowę całego naliczonego podatku.
Takich obliczeń muszą dokonywać co kwartał oraz co rok firmy częściowo zwolnione od podatku VAT.
Przedsiębiorstwa w pełni podlegające VAT lub zwolnione z VAT
Jeśli jakaś pojedyncza transakcja jest zwolniona z podatku VAT i w związku z tym wyłączona z obliczeń, nie będzie ona miała wpływu na wysokość kwoty VAT, którą można odzyskać. Zatem jeżeli twoje inne dostawy podlegają podatkowi VAT, możesz wnieść o zwrot VAT jak zwykle, przy uwzględnieniu zwykłych ograniczeń i restrykcji (jak blokada możliwości odzyskania VAT-u za zapewnienie rozrywki biznesowej, tzn. przykładowo takiej, którą firma dostarcza swoim klientom w ramach promocji biznesu).
Dobra wiadomość jest taka, że niektóre rodzaje jednorazowych transakcji są wyłączone z obliczeń, które zazwyczaj muszą być dokonywane w przypadku, gdy firma dokonuje sprzedaży zarówno zwolnionych jak i tych, które podlegają opodatkowaniu VAT. Dotyczy to sprzedaży udziałów w gruncie i nieruchomości.
